این رشته تحصیلی که از گرایش های ارشد مجموعه مهندسی صنایع می باشد، بسیار وسیع است و از مدیریت گرفته تا زمان سنجی، از کنترل کیفیت تا تجزیه و تحلیل و طراحی، همه را شامل می‌شود. آینده پژوهی رشته ای تلفیقی از مهندسی صنایع و مدیریت است. یک مهندس صنایع دائماً به این موضوع فکر می‌کند که چگونه و به چه روش‌هایی می‌تواند بهترین راه را برای تولید محصول و حل مسائل و مشکلات یک واحد صنعتی یا خدماتی پیدا کند. در واقع فارغ التحصیل آینده پژوهی تلاش می‌کند تا با یک نگرش سازمان یافته، مسائل و مشکلات سیستم را تحلیل کرده و به گونه‌ای عمل کند که با حداقل ورودی مواد، حداکثر خروجی را داشته باشد.
معرفی گرایش آینده پژوهی
آینده پژوهی در حقیقت دانش و علم شکل بخشیدن به آینده به گونه‌ای آگاهانه، فعالانه و پیش‌دستانه است. همان دانش و علمی که می‌تواند آرمان‌ها، اهداف و امیدهای یک فرد، سازمان و یا ملت را بارور سازد. آینده پژوهی یک فناوری است، چون بر پایه مجموعه‌ای از تکنیک‌های علمی و تجربی استوار است و می‌تواند در حل و فصل مسائل پیچیده جامعه و هم‌چنین در ساختن آینده به کار آید.
امروزه تغییرات بسیار سریع ایجاد می‌شوند. نفوذ فناوری به زندگی بشر سبب وابستگی به فناوری های نوین شده است. به همین دلیل تمرکز بر آینده پژوهی و بررسی آینده صنایع از اهمیت زیادی برخوردار است. بشر دریافته که آینده با عدم قطعیت همراه می باشد. بر همین اساس ضرورت آینده پژوهی را نسبت به گذشته بیشتر درک کرده است. مهندسین باید تلاش کنند تا چشم اندازی از آینده روندهای فن آوری – به ویژه در بخش انرژی، حمل و نقل و ارتباطات را که برای جامعه بسیار مهم هستند، بیان کنند.
آینده پژوهی را می‌توان رشته‌ای تلفیقی از چند مهارت
دانست؛ مهارت هایی همچون: مهندسی، مدیریت، تجزیه وتحلیل و…
رشته آینده پژوهی به فارغ التحصیلان این رشته دیدگاهی وسیع و آگاهانه نسبت به آینده
و نحوه انجام امور و تصمیم گیری برای بهتر شدن کارها می‌دهد. آینده پژوهی دانش و علمی است که چشم
مردم را نسبت به رویدادها، فرصت‌ها و خطرات احتمالی آینده باز نگه می دارد. ابهام‌ها
و تردیدها و دغدغه‌های مردم را می‌کاهد، توانایی انتخاب هوشمندانه جامعه و مردم را
افزایش می‌دهد و به همگان امکان می‌دهد تا بدانند که به کجاها می‌توانند بروند و
در چه مسیری پیشرفت بهتری خواهند داشت.
فارغ التحصیلان این رشته توانایی تجزیه و تحلیل مسائل و اتفاقاتی را که ممکن است در آینده اتفاق بیفتد و نحوه بهتر شدن و یا تغیر آن‌ها را فرا خواهند گرفت. به گونه ای دیگر می‌توان گفت آن‌ها توانایی پیش بینی مسائل چه در بحث های اقتصادی و چه مباحث زیستی را فرا خواهند گرفت تا بتوانند با توجه به نیاز های مردم در آینده پاسخگوی آن‌ها باشند.
به عنوان مثال کوچکی از این مورد می‌توان گفت تأثیرات زیست محیطی باعث افزایش انتشار دی اکسید کربن و آلودگی در مناطق شهری می‌شود و این امر نیز باعث ایجاد تغییر وضعیت آب و هوا خواهد شد. مهندسان باید از منظر آینده نگری برای چندین سال دیگر و یا حتی بیشتر و برای جلوگیری از این امر خطرناک راه حل‌های فنی برای شهرهایی که از نظر اجتماعی و زیست محیطی دچار بحران خواهند شد؛ پیدا کنند و البته نقش مهمی در این کار خواهند داشت.
هدف رشته آینده پژوهی
هدف این رشته، آموزش مهارت هایی ازجمله: شیوه اندیشیدن درست به آینده یک پروژه، چگونگی مهندسی مؤلفه های سازنده آینده، توانایی متفاوت اندیشیدن و سناریویی دیدن نسبت به موضوعات مختلف، اصول خلق آینده ای مطلوب برای سازمان‌ها و امور مختلف، اصول درست اندیشیدن، متکثر دیدن، متفاوت تحلیل کردن، سیستمی دیدن، کل نگر بودن و پویا دیدن به دانشجویان و مطالعه گران این رشته می‌باشد.
محققان و مهندسین در امر آینده پژوهی در کار خود از نتایج تحقیق و یافته‌های به دست آمده در سایر زمینه های علمی استفاده می‌کنند و نتیجه گیری می‌کنند که چه موقعیت های مختلفی ممکن است ترجیحاً در آینده در پیش روی ما قرار گیرد.
آینده پژوهی یک فرا رشته است؛ که در پی بهبود توانایی پیش‌بینی و خلق تغییرات در حوزه‌های مختلف (عملی، فناوری، زیست‌محیطی، اقتصادی، سیاسی، و اجتماعی) در سطوح مختلف (فردی، سازمانی، اجتماعی، جهانی، کیهانی) با استفاده از تخصص‌های گوناگون شکل می گیرد. بزرگ‌ترین چالش امروز، پیش‌بینی، خلق و مدیریت تغییرات در دنیایی مملو از فناوری‌های جهانی است که آهنگ سرعت بالایی در تغییرات دارند.
تاکنون دانشگاه‌های جهان رشته‌های فراوانی در آموزش رشته آینده پژوهی پایه‌گذاری کرده‌اند و در مقطع ارشد و دکتری آینده پژوهی، پایان‌نامه‌های بسیاری با تمرکز بر تخصص‌های اولیه، ثانویه یا دیگر تخصص‌های آینده پژوهی تدوین شده است.
یکی از کشورهایی که به رشته صنایع و گرایش آینده پژوهی توجه فراوانی دارد و این رشته در دانشگاه های معتبر آن و با کیفیت بالا تدریس می‌شود کشور استرالیا می‌باشد. این کشور موقعیت های بسیار خوبی برای کار و ادامه تحصیل در این رشته را فراهم آورده است.
شرایط کلی پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد
در دانشگاه های استرالیا
1- مدرک
زبان (تافل، آیلتس)
2- ترجمه مدرک تحصیلی به همراه ریزنمرات
3- رزومه
5- نامه تمکن مالی
6- چکیده مقالات بین المللی isi(جهت اخذ بورسیه الزامی است)
7- توصیه نامه
8- انگیزه نامه
برنامه درسی آینده پژوهی و تعداد واحدها:
رشته آینده پژوهی در مقطع کارشناسی ارشد دارای 32 واحد درسی است. که 12 واحد آن را دروس اجباری، 12 واحد دروس اختیاری و 8 واحد آن را پایان نامه و سمینار تشکیل می دهند.
دروس اجباری:
| ردیف | نام درس | واحد |
| 1 | مبانی و روش‌های مدل‌سازی | 3 |
| 2 | روش‌های پیش بینی | 3 |
| 3 | مطالعات علم و فناوری | 3 |
| 4 | مدیریت داده کاوی | 3 |
| 5 | مبانی و روش‌های مدل‌سازی و سیستم‌های دینامیکی | 3 |
دانشجو به انتخاب خود می‌تواند یکی از دروس را به عنوان درس اختیاری انتخاب کند.
دروس اختیاری:
| ردیف | نام درس | واحد |
| 1 | مدیریت تغییر | 3 |
| 2 | سیاست‌گذاری علم و فناوری | 3 |
| 3 | تصمیم سازی و تصمیم گیری | 3 |
| 4 | مدیریت دانش | 3 |
| 5 | اقتصاد علم و فناوری | 3 |
| 6 | مدیریت فناوری‌های نو ظهور | 3 |
| 7 | آینده پژوهی، جامعه و سناریوهای جهانی | 3 |
| 8 | آینده پژوهی، اخلاق و فرهنگ | 3 |
| 9 | آینده پژوهی و توسعه پایدار | 3 |
| 10 | مدیریت علم خلاقیت و فناوری | 3 |
| 11 | تجزیه و تحلیل سیاست‌های پژوهش و فناوری | 3 |
| 12 | استفاده از نظریه سیستم‌ها در مطالعات آینده | 3 |
| 13 | کارگاه آینده نگاری | 3 |
| 14 | مدیریت استراتژیک علم و فناوری | 3 |
| 15 | انتقال فناوری | 3 |
| 16 | برنامه ریزی استراتژیک | 3 |
| 17 | ارزیابی سرمایه گذاری و مدیریت ریسک فناوری | 3 |
| 18 | روش‌های عددی ارزیابی برنامه ریزی | 3 |
دانشگاه‌های پذیرنده:
| پذیرش | نام دانشگاه | ردیف |
| روزانه و نوبت دوم | دانشگاه اصفهان | 1 |
| غیر انتفاهی | مؤسسه غیرانتفاعی طلوع مهر – قم | 2 |
جدول دروس و ضرایب هر درس در کنکور کارشناسی ارشد:
| ضرایب دروس امتحانی به ترتیب شماره دروس | ||||||||
| رشته | شماره درس | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| مهندسی صنایع – بهینه‌سازی سیستم‌ها | 2 | 3 | 2 | 5 | 0 | 0 | 0 | |
| مهندسی صنایع – سیستم‌های سلامت | 2 | 3 | 2 | 5 | 0 | 0 | 0 | |
| مهندسی صنایع – مدیریت نوآوری و فناوری | 2 | 3 | 2 | 5 | 0 | 0 | 0 | |
| مهندسی صنایع – سیستم‌های مالی | 2 | 2 | 2 | 5 | 0 | 0 | 0 | |
| مهندسی صنایع – لجستیک و زنجیره تأمین | 2 | 2 | 2 | 5 | 0 | 0 | 0 | |
| مهندسی صنایع – مدیریت پروژه | 2 | 2 | 2 | 5 | 0 | 0 | 0 | |
| مهندسی صنایع – سیستم‌های اقتصادی و اجتماعی | 1 | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | 0 | |
| مهندسی صنایع – آینده پژوهی | 3 | 1 | 1 | 0 | 2 | 0 | 1 |
عناوین دروس امتحانی:
1- زبان عمومی و تخصصی
2- تحقیق در عملیات (1 و 2)
3- تئوری احتمال و آمار مهندسی
4- دروس تخصصی:
- طرح‌ریزی واحدهای صنعتی
- کنترل کیفیت آماری
- برنامه‌ریزی و کنترل پروژه
- برنامه‌ریزی و کنترل تولید و موجودی‌ها
- اقتصاد مهندسی
5- ریاضی عمومی (1 و 2)
6- اقتصاد عمومی (1 و 2)
7- اصول مدیریت و تئوری سازمان
