رشته مهندسی کامپیوتر

دنیای جدید، دنیای تکنولوژیست و شما برای انجام کوچک‌ترین کارهای خود نیاز به دستاورد فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی کامپیوتر دارید.

استفاده از ساده‌ترین تا پیشرفته‌ترین ساخت بشری با علم کامپیوتر در سراسر زندگی انسان عصر تکنولوژی موج می‌زند. رشته مهندسی کامپیوتر ترکیبی از مهندسی برق که سخت‌افزاری است و طراحی نرم‌افزار است. این رشته در کشورهای درحال‌توسعه‌ای که دارای صنایع متفاوتی هستند کاربرد فراوانی دارد و آینده‌ی خوبی برای کارشناسان رشته مهندسی کامپیوتر وجود دارد. باید توجه داشت به‌جز دروسی که در دانشگاه تدریس می‌شود؛ یک فارغ‌التحصیل این رشته به مطالعه در مورد علوم مختلف کامپیوتر نیاز دارد.

پیش‌نیازهای تحصیل در رشته مهندسی کامپیوتر:

برای تحصیل در این رشته فرد باید از مهارت کافی در رشته ریاضی و فیزیک برخوردار باشد، دارای روحیه خلاق باشد و بتواند با روش‌های ابتکاری که هزینه کمتر و کارایی بیشتر را به دنبال دارد مسائل را حل کند. همچنین یک دانشجوی رشته کامپیوتر باید سخت تلاش کند تا همیشه در این رشته پویا باشد و اطلاعات به‌روز این رشته را جمع‌آوری کند. برای اینکه در رشته مهندسی کامپیوتر موفق باشید، کافی است علاقه‌مند به یادگیری و مطالعه باشد و بامطالعه دقیق زیرساخت‌های این رشته به موفقیت برسید. برای تحصیل به این رشته شما باید بتوانید یک کامپیوتر برای خود تهیه کنید البته اگر کامپیوتر هم نباشد امکان ادامه تحصیل وجود دارد.

گرایش‌های رشته

مهندسی کامپیوتر در دانشگاه‌های ایران در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تدریس می‌شود که در زیر اشاره‌ای به گرایش‌های هر مقطع می‌کنیم. مهندسی کامپیوتر در مقطع‌ کارشناسی دارای گرایش‌ سخت‌افزار و نرم‌افزار در دانشگاه‌های ایران تدریس می‌شود. همچنین این رشته در مقطع ارشد دارای چهار گرایش معماری کامپیوتر، مهندسی نرم‌افزار، هوش مصنوعی و الگوریتم و محاسبات است. مهندسی کامپیوتر در مقطع دکترا در دانشگاه‌های داخل کشور با گرایش نرم‌افزار و الگوریتم، گرایش معماری سیستم‌های کامپیوتری، گرایش هوش مصنوعی، گرایش شبکه و رایانش می‌باشد.

وضعیت تحصیل

برای تحصیل در این رشته نیاز به رعایت کردن و دانستن نکات ریز و مهمی است که بهتر است بدانید: نکته اول اینکه شما با هر مدرکی می‌توانید وارد بازار کار شوید اما با داشتن مدرک کارشناسی مهندسی کامپیوتر بیشتر شغل‌های آن برای شما قابل‌دسترس است. نکته دوم اینکه دانشجویان این رشته یک درس ریاضی مثل حسابداری یا جبر و احتمالات را در طول تحصیل خود یاد می‌گیرند. نکته‌ی سوم اینکه مهندسان سخت‌افزار برخلاف باور عموم باید علم برنامه‌نویسی را به‌خوبی یاد بگیرند. نکته چهارم این است که برای اشتغال در شرکت‌های بزرگ که شغل‌های تخصصی دارند باید حتماً در مقطع کارشناسی ارشد رشته مهندسی کامپیوتر تحصیل کنید.

بازار کار رشته

ازآنجاکه عصر جدید با تحول فراوان و سریعی که نسبت به دوران قبلی خود داشته است، هرروز بیشتر از قبل نیاز به مهندس کامپیوتر احساس می‌شود. این در حالی است که یک شخص با یادگیری مهارت‌های مختلف در گرایش نرم‌افزار رشته مهندسی کامپیوتر می‌تواند با تجهیزات کم‌درآمد خوبی به دست آورد. با تحصیل در این رشته می‌توانید به‌راحتی و حتی در زمان دانشجویی هم وارد بازار کار شوید. برای ورود به بازار کار کافی است به کارخانه‌های تولیدکننده قطعات و دستگاه‌ها، مراکز صنعتی تولیدی و همچنین شرکت‌های که کار شبکه و اینترنت را انجام می‌دهند سر بزنید و درآمد بالایی کسب کنید.

اپلای رشته مهندسی کامپیوتر:

بسیاری از علاقه‌مندان به این رشته برای اینکه در سطح جهانی با اطلاعات روز دنیا پرورش یابند ترجیح می‌دهند این رشته را در دانشگاه‌های خارج از کشور دنبال کنند. البته باید توجه داشت که به علت هزینه بالا برای تحصیل در این رشته در دانشگاه‌های خارجی، علاقه‌مندان به دنبال کشورهایی هستند که از آن‌ها بورسیه دریافت کنند. چند کشوری که برای ادامه تحصیل در رشته مهندسی کامپیوتر بورسیه ارائه می‌دهند:

• ایتالیا
• روسیه
• استرالیا
• هلند

در زیر شرایط و مدارک دانشگاه‌های ذکرشده برای ارائه بورسیه بررسی می‌کنیم.

بورسیه در ایتالیا

این بورسیه از طرف دولت یا خود دانشگاه و موسسه آموزشی واقع در ایتالیا به دانشجو ارائه می‌شود. بورسیه در دانشگاه‌های ایتالیا برای رشته مهندسی کامپیوتر تخفیف 80 درصدی شهریه دانشگاه برای تمامی ترم‌ها است که مبلغی بین 3000 یورو تا 5200 یورو می باشد.

 درازای آن مدارک زیر باید به‌وسیله دانشجو تهیه و ارائه گردد:

1. سن حداقل ۱۶ و حداکثر ۳۵ سال
2. ارائه‌ی مدرک تحصیلی
3. گواهی شرایط نامناسب مالی
4. ویزای تحصیلی ایتالیا
5. ترجمه مدارک شناسایی
6.  فیش حقوقی سرپرست خانواده
7. اجاره‌نامه

بورسیه رشته مهندسی کامپیوتر در روسیه

معروف‌ترین دانشگاه روسیه در ارائه بورسیه دانشگاه سن‌پترزبورگ است. میزان بورسیه‌ای که دانشجو می‌تواند از این دانشگاه دریافت کند ۷۵۰۰۰ روبل یا ۵ میلیون تومان می‌باشد. این مبلغ از طرف دولت روسیه به دانشجویان مهندسی کامپیوتر برای تهیه مسکن و شهریه‌ی دانشجو و مبلغ ۲۰ دلار نیز بابت هزینه‌ی نگهداری از مسکن در اختیار دانشجو قرار می‌گیرد.

درازای آن دانشجو باید شرایط زیر را دارا باشد:

1. نمرات عالی
2. معدل بالای ۱۴ در هر ترم
3. حداکثر سن 35 سال

بورسیه تحصیلی رشته مهندسی کامپیوتر در استرالیا

دریافت بورسیه از دانشگاه استرالیا از بورسیه در کشورهای دیگر سخت‌تر است. دانشگاه استرالیا به دو صورت اقدام به ارائه بورسیه کرده است؛ اول اینکه شما بورسیه عادی را دریافت کنید که مستلزم سابقه‌ی تحصیلی عالی زیر می‌باشد:

1. رزومه کامل
2. مدرک تحصیلی با معدلی بسیار بالا
3. قبولی در دانشگاه‌های درجه ۱
4. همچنین مدرک زبان
5. ارائه مقاله‌ی معتبر

اما روش دوم دریافت بورسیه در این کشور، بورسیه تحقیقی است که شما با ارائه تز پیشنهادی شانس خود را برای بورسیه دانشگاه‌های استرالیا در رشته مهندسی مکانیک امتحان می‌کنید.

بورسیه رشته مهندسی کامپیوتر در هلند

در هلند بورسیه تمامی هزینه‌های تحصیل را شامل نمی‌شود و فقط شهریه را از سقف بین ۱۹۰۰ تا ۱۰۰۰۰ یورو به سقف ۱۰۰۰ یورو کاهش می‌دهد.

شرایط و مدارک بورسیه دانشگاه هلند:

1. تابعیت کشور ایران
2. مدرک تحصیلی از دانشگاه معتبر در خارج از هلند
3. مدرک زبان
4. پاسپورت
5. 5.       انگیزه نامه
6. 6.       توصیه‌نامه به همراه رزومه تحصیلی

ضرایب دروس برای کنکور کارشناسی رشته مهندسی کامپیوتر:

این رشته در دانشگاه‌های ایران برای فارغ‌التحصیلان رشته ریاضی فیزیک از مقطع دبیرستان مجاز است. دانش آموزان باید برای آزمون به ضرایب دروس عمومی و تخصصی توجه کنند. با توجه به اینکه مهندسی کامپیوتر در زیرگروه 1 قرار دارد در جدول زیر که شامل دروس عمومی و تخصصی است ضرایب موردنیاز آن را مطالعه کنید.

«زبان و ادبیات فارسی»: ۴- «دینی»: 2- «زبان خارجی» ۲: «عربی»

منابع دروس تخصصی نظام جدید شامل گروه‌های زیر است:

1. ریاضیات:

• هندسه (1)
• هندسه (2)
• آمار و احتمال
• حسابان
• حساب دیفرانسیل و انتگرال
• هندسه تحلیلی و جبر خطی
• ریاضیات گسسته

2- فیزیک:

• فیزیک (1)
• فیزیک (2)
• فیزیک (3)
• فیزیک 1 و 2 پیش‌دانشگاهی

3- شیمی:

• شیمی (2)
• شیمی (3)
• شیمی ۱ و ۲ پیش‌دانشگاهی

منابع دروس عمومی کنکور ریاضی در نظام جدید شامل موارد زیر است:

1 – زبان و ادبیات فارسی:

• فارسی (2)
• فارسی (3)
• فارسی ۱ و ۲ پیش‌دانشگاهی
•            

2- عربی:

• عربی، زبان قرآن (1) عمومی غیرانسانی
• عربی، زبان قرآن (2)
• عربی، زبان قرآن (3)
• عربی، زبان قرآن (1) عمومی انسانی
• عربی، زبان قرآن (2)
• عربی، زبان قرآن (3)

3- فرهنگ و معارف اسلامی:

• دین و زندگی (2) عمومی غیرانسانی
• دین و زندگی (3)
• دین و زندگی ۱ و ۲ پیش‌دانشگاهی

4- زبان انگلیسی:

• انگلیسی (2)
• انگلیسی (3)
• انگلیسی پیش‌دانشگاهی

دروس دانشگاهی رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی:

در مقطع کارشناسی مهندسی مکانیک دروس با توجه به جدول‌های زیر که در چارت‌های استاندارد گرداوری شده تدریس می‌شود.

دروس عمومی رشته نرم‌افزار

در زیر برای مثال چارت درسی که در دانشگاه‌ها در گرایش نرم‌افزار رشته مهندسی کامپیوتر تدریس می‌شود آورده شده است.

دروس پایه رشته مهندسی کامپیوتر

 دروس اصلی مهندسی کامپیوتر نرم‌افزار

دروس اختصاصی رشته مهندسی کامپیوتر نرم‌افزار

* مهندسی اینترنت گرایش معماری سیستم‌های کامپیوتری و انتقال داده برای گرایش نرم‌افزار

انتخاب 4 درس الزامی است

دروس اختیاری رشته مهندسی کامپیوتر نرم‌افزار

انتخاب 8 واحد الزامی است.

ضرایب دروس رشته مهندسی کامپیوتر برای کنکور کارشناسی ارشد:

1-زبان عمومی و تخصصی (انگلیسی)، 2- ریاضیات (ریاضیات عمومی (1 و 2)، معادلات دیفرانسیل، آمار و احتمال مهندسی، ریاضیات گسسته)، 3- دروس تخصصی مشترک (ساختمان داده‌ها و طراحی الگوریتم‌ها، نظریه زبان‌ها و ماشین‌ها، مدارهای منطقی، معماری کامپیوتر، سیستم‌عامل و شبکه‌های کامپیوتری)، 4- دروس تخصصی معماری سیستم‌های کامپیوتری (مدارهای الکتریکی، الکترونیک دیجیتال و VLSI، سیگنال‌ها و سیستم‌ها)، 5- دروس تخصصی هوش مصنوعی و رباتیکز (مدارهای الکتریکی، هوش مصنوعی، سیگنال‌ها و سیستم‌ها)، 6- دروس تخصصی نرم‌افزار، شبکه‌های کامپیوتری، رایانش امن (کامپایلر، پایگاه داده‌ها، هوش مصنوعی).

چند درس در تمام گرایش‌های کارشناسی ارشد این رشته یکسان است؛ این دروس شامل موارد زیر است:

• زبان عمومي و تخصصي
• رياضيات

زبان عمومی و تخصصی رشته مهندسی کامپیوتر :

تعداد سؤالات این درس در آزمون کارشناسی ارشد رشته مهندسی کامپیوتر 30 سؤال است و ضریب این درس 1 می‌باشد.

ریاضیات:

تعداد سؤالات این درس در آزمون کارشناسی ارشد رشته مهندسی کامپیوتر 20 سؤال است و ضریب این درس 2 می‌باشد. موارد آزمون این درس شامل رياضيات مهندسي، آمار و احتمال مهندسی، محاسبات عددي و ساختمان‌هاي گسسته است.

هرکدام از این دروس به ترتیب به میزان زیر در آزمون آمده است:

1. ریاضیات مهندسی: 5 سؤال
2. آمار و احتمالات: 5 سؤال
3. محاسبات عددی: 5 سؤال
4. ساختمان‌های گسسته: 5 سؤال

دروس تخصصی مشترک رشته مهندسی کامپیوتر :

دروس تخصصی مشترک تمام گرایش‌های رشته مهندسی کامپیوتر که مجموعاً شامل 27 سؤال در آزمون می‌باشند و همگی دارای ضریب 2 هستند. دروس طراحی الگوریتم و شبکه‌های کامپیوتری در گرایش الگوریتم‌ها و محاسبات دارای ضریب 4 می‌باشند.

این دروس شامل موارد زیر می‌باشند:

1. ساختمان داده‌ها: 5 سؤال
2. نظريه زبان‌ها و ماشين‌ها: 4 سؤال
3. مدارهاي منطقي: 4 سؤال
4. معماري كامپيوتر: 4 سؤال
5. سیستم‌عامل است: 4 سؤال
6. طراحی الگوریتم: 5 سؤال
7. شبکه‌های کامپیوتری:  6 سؤال

دروس تخصصی معماری سیستم‌های کامپیوتری:

این درس در آزمون کارشناسی ارشد رشته مهندسی کامپیوتر دارای ضریب 2 است و خود شامل 4 درس زیر می‌باشد. همچنین تعداد سؤالات هر درس بیان‌شده است.

1. مدارهاي الكتريكي: 5 سؤال
2. VLSI: پنج سؤال
3. الكترونيك دیجیتال: 4 سؤال
4. سیگنال‌ها و سیستم:  7 سؤال

دروس تخصصی نرم‌افزار و گرایش الگوریتم‌ها و محاسبات:

این درس در آزمون کارشناسی ارشد رشته مهندسی کامپیوتر دارای ضریب 2 است و خود شامل 4 درس زیر است. همچنین تعداد سؤالات هر درس بیان‌شده است البته ضریب دروس زیر برای گرایش الگوریتم‌ها و محاسبات 4 می‌باشد.

1. كامپايلر: 6 سؤال
2. زبان‌هاي برنامه‌سازی و طراحي الگوریتم: 7 سؤال
3. پايگاه داده 7 سؤال

دروس تخصصی هوش مصنوعی و رباتیکز:

این درس در آزمون کارشناسی ارشد رشته مهندسی کامپیوتر دارای ضریب 2 است و خود شامل 3 درس زیر می‌باشد. همچنین تعداد سؤالات هر درس بیان‌شده است.

1. مدارهاي الكتريكي: 5 سؤال
2. طراحي الگوریتم‌ها: 7 سؤال
3. هوش مصنوعي: 8 سؤال 

گرایش‌های رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی ارشد:

این درس در دانش‌های ایران در شش گرایش زیر تدریس می‌شود:

• گرایش مهندسی نرم‌افزار
• گرایش هوش مصنوعی و رباتیکز
• گرایش معماری سیستم‌های کامپیوتری
• گرایش مهندسی الگوریتم‌ها و محاسبات
• گرایش شبکه
• گرایش رایانش امن

شما با کارشناسی ارشد هر یک از رشته‌های بالا می‌توانید در مبحث خاصی پرورش‌یافته و در بازار کار خاص خود مشغول شوید.

گرایش رشته مهندسی کامپیوتر نرم‌افزار:

شما با تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد این رشته این گرایش در سیستم‌های عامل پیشرفته، بانک‌های اطلاعاتی، برنامه‌نویسی پیشرفته و تحت WEB، الگوریتم‌های پردازش موازی و مباحثی از این قبیل پرورش می‌یابید.

گرایش هوش مصنوعی و رباتیکز:

این گرایش در مقاطع کارشناسی ارشد به بعد در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود و نیاز بازار کار در طراحی سیستم‌های هوشمند را برطرف می‌کند.

گرایش معماری سیستم‌های کامپیوتری:

فارغ‌التحصیلان این گرایش از کارشناسی ارشد رشته مهندسی کامپیوتر می‌توانند به معماری‌های پیشرفته کامپیوتر و ابررایانه‌ها شبکه‌های کامپیوتری گسترده، پردازش تصویر و طراحی دستگاه‌های تحمل‌پذیر خطا بپردازند.

گرایش مهندسی الگوریتم‌ها و محاسبات:

این رشته در دانشگاه‌ها پیشرفت کمتری داشته است؛ درحالی‌که در این رشته به جنبه‌ی الگوریتمیک و وابسته به محاسبات پرداخته می‌شود.

گرایش شبکه:

در این گرایش فارغ‌التحصیلان می‌توانند با توانایی خود در این زمینه فعالیت‌های گوناگونی را انجام داده و در حرفه‌های متفاوت و متنوعی مشغول به خدمت‌رسانی شوند. این گرایش قدیمی‌تر از گرایش‌های دیگر است و از دروس مخابرات برگرفته‌شده است.

در این رشته به تولید دیوار آتش (fire walls)، سیستمهای کنترل نفوذ (Honey pots)، سیستمهای تشخیص نفوذ (IDS & IPS)، سیستمهای پالایش (Filters)، فراهم سازی امنیت لازم برای تراکنش‌های مالی بانک‌ها، فعالیت در مراکز داده و شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنت برای تأمین امنیت سرورها می‌پردازند.

امروزه رشته مهندسی کامپیوتر در سراسر دنیا به علت پیشرفت فنّاوری و همچنین ارتباط برقرار کردن بین مردم دنیا طرفدارهای بسیاری دارد؛ همین جذابیت و کاربردی بودن باعث شده این رشته را موردبحث قرار دهیم. رشته‌ی مهندسی کامپیوتر دارای چهار گرایش در دکترا است. این چهار گرایش شامل مهندسی نرم‌افزار و الگوریتم، معماری سیستم‌های کامپیوتری، هوش مصنوعی، شبکه و رایانش می‌باشند. برای ورود به هرکدام از این رشته‌ها در مقطع دکتری، شما برای قبولی در آزمون باید به ضرایب دروس کنید.

ضرایب دروس برای کنکور دکترا:

در آزمون دکتری رشته مهندسی کامپیوتر، درس‌های هریک از گرایش‌های دکتری نرم‌افزار، دکتری هوش مصنوعی، دکتری معماری کامپیوتر، دکتری شبکه‌های کامپیوتری، دکتری فناوری اطلاعات و علوم کامپیوتر را به همراه ضرایب آن‌ها در جدول زیر آورده شده است:

دروس دانشگاهی رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع دکترا:

دروس دانشگاهی این رشته در گرایش‌های مختلف اندکی باهم تفاوت دارد که ما به دو گرایش آن پرداخته‌ایم و دروس این رشته به همراه ضریب محاسبه معدل، اجباری و اختیاری بودن دروس را موردبررسی قراردادیم. در دانشگاه‌های ایران رشته مهندسی کامپیوتر، گرایش نرم‌افزار در مقطع دکتری دارای چارت درسی زیر است.

همچنین این رشته در گرایش هوش مصنوعی در مقطع دکترا دارای چارت درسی زیر است.